گزارش بشارات عهدین در سرای اهل قلم

گزارش بشارات عهدین در سرای اهل قلم جمعه ۲۳ خرداد ۱۳۹۳ ساعت ۱۶:۳۰

نشست بشارات عهدین با حضور جمعی از اساتید ادیان الهی و فرهیختگان برجسته، در سرای اهل قلم برگزار شد. دکتر عبدالرحیم گواهی استاد دانشگاه و عضو شورای سیاستگذاری ادیان، این اثر را بی‌نظیر خواند و گفت: تالیف کتاب بشارات عهدین در شصت سال پیش به همت آیت‌الله العظمی صادقی تهرانی کاری بی‌نظیر است و ضرورت نگارش آن در رشته دین‌شناسی تطبیقی در حوزه ادیان ابراهیمی بسیار حس می‌شد. تاکنون کتابی را که از جنبه‌های عمق و وسعت به این حوزه پرداخته شده باشد، جز بشارات عهدین ندیده‌ام. این نوشتار از زمره کتاب‌هایی است که می‌توان هر بخش آن را موضوع رساله دکترای دانشجویان قرار داد.

نشست نقد وبررسی کتاب بشارات عهدین، مورخ 29 خرداد 1392 از ساعت 17 لغایت 19:30 با حضور جمعی از اساتید ادیان الهی و فرهیختگان برجسته در سرای اهل قلم (خانه کتاب) برگزار شد.

به گزارش خبر سایت فرقان، این نشست با قرائت آیات مرتبط از قرآن کریم توسط قاری محترم، روزبهانی آغاز شد و سپس مهندس مسعود صادقی، مدیر مسئول جامعة علوم القرآن و فرزند آیت‌الله العظمی صادقی تهرانی، سخنرانی کرد و تقارن این مراسم را با ولادت حضرت علی‌اکبر(ع) و نزدیکی آن به نیمه شعبان به فال نیک گرفت.

مدیر دفتر آیت الله صادقی گفت: جامعة علوم القرآن در سال 1358 شمسی در جهت بیداری قرآنی ، تولید علوم بر محور قرآن، و ایجاد کُرسی آزاد در حوزه های علمیه و دانشگاه ها، توسط حضرت آیت الله العظمی محمد صادقی تهرانی بنیانگذاری شد و در حال حاضر در جهت ادامه اهداف آن بزرگوار انجام وظیفه میکند. حفظ آثار، ایجاد همایشها، نشست های علمی نقد و بررسی و انشاء الله در آیندۀ نزدیک ادامه کلاسهای درس و دیگر فعالیتهای مرتبط از جمله برنامه های این جامعه است.
وی در ادامه از زبان آیت الله صادقی خطاب به مولفان گفت: "مولفانی که بر خلاف موج جامعه حرکت می‌کنند، در طی مسیر با مشکلات زیادی روبه‌رو می‌شوند. آنان باید استقامت زیادی داشته باشند و محرومیت باید آن‌ها را قوی‌تر کنند تا سهم‌شان در این راه بیشتر شود. خطی که از تمام خطوط در کل این مولفات در علوم مختلفه و بحثهای گوناگون درخشانتر است و متن است. تمام تالیفاتی که داشته ام در حالتی بودند که در فشارهای زیاد سیاسی، اقتصادی، معارضات و تهمت های مختلف بود، و این فشارها در زندگی من باعث تبلور نظرات و تولید علم بیشتر در محور قرآن شده است.”

سپس مهندس محمود صادقی، مدیر مسئول انتشارات شکرانه ، دیگر فرزند آیت‌الله العظمی صادقی تهرانی، بیان کرد: کتاب بشارات عهدین پس از گذشت حدود 60 سال از تالیفش، همواره تازه و خواندنی و در زمره منابع غنی تحقیق است. تاکنون از ایشان تعداد بسیاری کتاب فقهی، اصولی، مقارنات ادیان، فلسفی، عرفانی، عقیدتی و سیاسی و از جمله تفسیر الفرقان، تفسیر البلاغ، تفسیر ترجمان فرقان به فارسی و ترجمان وحی منتشر شده است.

نشر شکرانه آثار آیت‌الله صادقی تهرانی را با تمام مشکلات با هدف حفظ و صیانت از صاحب الفرقان منتشر می‌کند. این آثار پس از بررسی کارشناسان و تدوین در جامعةعلوم القرآن آماده نشر و تولید در قالب کتاب و نرم‌افزار می‌شوند.

ایشان در ادامه با ذکر خاطره ای از آیت الله صادقی گفت: آیت الله العظمی دکتر صادقی تهرانی در جایگاه عالی‌ترین مقام اجتهاد در علوم قرآنی و از سر سلسله داران بیداری قرآنی در تاریخ معاصر جهان اسلام بود که با قرآن زیست، انیس و مونس آن بود و با پیشینه بیش از نیم قرن کاوش بی شائبه درون قرآنی، برای دریافت لطائف و اشارات کلام وحی الهی، همّت گمارد. دینش را به بهای ناچیز دنیا نفروخت، و برای ما سرفرازی و کرامت بر جای گذارد.

در بخش دیگر این نشست دکتر علی‌محمد حلمی، استاد دانشگاه و رئیس مرکز گفتگوی ادیان ، عنوان کرد: اگر کتاب بشارات عهدین را از منظر گفت‌وگوی ادیان بررسی کنیم، درمی‌یابیم که این عالم شیعه در آن زمان نگاه عمیقی به جهان و پیروان ادیان مسیحیت و یهود داشته و از مستندات و کتاب‌های مقدس آنان برای اثبات حقانیت پیامبر اسلام(ص) استفاده کرده است که لازمه این‌ کار دانستن کتاب‌های دینی و علوم زبان‌های مختلف دینی دنیا است.

وی با اشاره به این‌که مطالب این کتاب در قالب متنی تخصصی نوشته شده است که اگر این متن به شکلی ساده برای عموم نوشته شود، شاید در 30 مجلد بگنجد، افزود: بیداری اسلامی و چالش‌های نظام سرمایه‌داری سبب ریزش پیروان دین مسیحیت و گرایش آن‌ها به ادیان دیگر به ویژه اسلام در دهه‌های اخیر شده است. بنابراین، رهبران دینی این ادیان به فکر چاره‌اندیشی برای این مشکل افتاده‌اند.

رییس مرکز گفت‌وگوی ادیان گفت: یهودیان و مسیحیان مدیون دین اسلام‌اند. از زمان رسالت حضرت موسی(ع) تا قرن سوم میلادی بسیاری پیرو دین یهود بودند و از قرن سوم تا هفتم میلادی دین مسیحیت رواج یافت و سرانجام دین مبین اسلام آمد. این در حالی بود که مسیحیت داشت به تدریج از بین می‌رفت و اسلام باعث احیای دوباره دین مسیحیت میان پیروانش شد. در حقیقت، دلیل توسعه مسیحیت در اروپا را می‌توان ظهور تمدن اسلامی دانست.

حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر محمدتقی انصاری‌پور، مدیرگروه رشته ادیان ابراهیمی دانشگاه ادیان و مذاهب هم در این نشست گفت: اصل پرداختن به مباحث بین‌ ادیانی یکی از ضروریات دهکده جهانی و همسایه شدن با پیروان سایر ادیان است. آیت‌الله صادقی تهرانی یکی از پیشکسوتان این عرصه‌ بود که حدود سال 1336 با توجه به امکانات آن دوران زبان‌های عبری، انگلیسی و سریانی را آموخت و کتاب حاضر را به رشته تحریر درآورد.

وی افزود: کسی که در هر عرصه‌ای پیشرو دیگران است، بیش از سایرین گرفتار سختی‌ها و ایرادها می‌شود و البته کار او زمینه‌ای برای دیگران می‌شود که این نشانگر شجاعت آیت‌الله صادقی تهرانی است و نقد و بررسی در آثار ایشان از جایگاه و قدر آیت‌الله العظمی صادقی تهرانی نمی‌کاهد. کتاب بشارات عهدین در سال 1336 نگاشته شده است که در آن دوران اثری وزین و درخور بوده و اینک هم کتابی مفید و خواندنی به شمار می‌آید.

مدیرگروه رشته ادیان ابراهیمی دانشگاه ادیان و مذاهب درباره مقتضیات نگارش کتاب‌های ادیان در دوران کنونی بیان کرد: اینک همه به بررسی درون‌مایه ادیان ابراهیمی توجه‌ می‌کنند. توجه به مباحث مشترک در جذب افراد به ویژه به مذهب شیعه با مولفه‌های عدالت، عقل و معنویت امکان‌پذیر است.

وی افزود: همچنین باید کوشید ادیان را از دو جبهه اعتقاد به خدای الهی در مقابل جبهه الحاد، تحقیق و بررسی کرد. اگر بخواهیم اعتقاد به متن قرآن را به جهان امروز مسیح و یهود معرفی کنیم، این کار از دو راه ممکن است. نخست، دعوت به اسلام با توجه به متون الهی و دوم، مفهوم انتظار است. در کتاب‌های عهدین، بسیاری از آثار را به عنوان کتاب پیش‌گویی می‌شناسند. در کتاب انبیا پیش‌گویی درباره آینده فراوان است، زیرا این میثاقی از سوی خداوند میان انبیا است.

دکتر عبدالرحیم گواهی، استاد دانشگاه و عضو شورای سیاست گذاری ادیان هم در این نشست عنوان کرد: کتاب بشارات عهدین کاملا بر مبنای احترام به پیروان سایر ادیان بیان شده است. تاکنون کتابی را که از جنبه‌های عمق و وسعت به این حوزه پرداخته شده باشد، جز بشارات عهدین ندیده‌ام. این نوشتار از زمره کتاب‌هایی است که می‌توان هر بخش آن را موضوع رساله دکترای دانشجویان قرار داد. تالیف کتاب بشارات عهدین در شصت سال پیش به همت آیت‌الله العظمی صادقی تهرانی کاری بی‌نظیر است و ضرورت نگارش آن در رشته دین‌شناسی تطبیقی در حوزه ادیان ابراهیمی بسیار حس می‌شد.

این پژوهشگر حوزه ادیان، عرفان، فلسفه و علوم اجتماعی با اشاره به این که زبان علمی، دانشگاهی و شیوه متولوژی علم عوض شده است، اظهار کرد: برای امروزی کردن محتوای این کتاب دو راه‌حل وجود دارد؛ نخست، اصلا به متن کتاب دست نزنیم و آن را همان‌گونه که هست باقی بگذاریم. دوم، کتاب را براساس زیرساختار‌های کتاب‌های مقدس موجود تغییر دهیم.

در ادامه گردهمایی بشارات عهدین، با نقد و پرسش و پاسخ حاضرین و اساتید محفل ادامه یافت.

در بخش پایانی نشست دکتر مهدی مصطفوی، قائم مقام معاونت بین الملل دفتر رهبری ضمن تشکر از اهتمام فرزندان آیت الله صادقی نسبت به ترویج اندیشه و افکار ایشان و جمع بندی کلی مطالب عنوان کرد: نهضت فکری مرحوم آیت الله صادقی که واقعاٌ یک مجاهد در ابعاد مختلف و از جمله مباحث علمی بود، هر جا نیاز به حمایت از اسلام و شیعه بود بی مهابا وارد می شد و با تسلط ویژه در حمایت از تفکر الهی آثار گرانقدری داشت که قابل توجه است.

در مورد کتاب بشارات عهدین که موضوع این مجلس است، ایشان سعی کردند یک گفتمان وحدت و تقریب بین ادیان را ارائه دهند. بشارت هایی از عهدین برای انبیاء گذشته و پیامبر اسلام آورده شده و با این عنوان، ایشان حلقه پیامبران ادیان الهی را در جو دوستانه و برادرانه ای جمع می کند که امروز واقعاً بیش از هر زمان دیگر نیازمند این چنین جمع بندی و همگرایی جهانی از طریق ارتباط بین پیروان پیامبران الهی با یکدیگر هستیم.

ایشان به شدت از افراطی گری و برخوردهای متعصبانه پرهیز داشت و عمدتاً مطالب را مستدل بیان می کرد.

جای دیگری که برای من جالب بود اشاره ایشان است به اینکه در روابط انسانی زور هیچ گاه موجب دوام نیست که نشان دهنده اعتقاد ایشان به براهین عقلی و انصاف علمی است.

ایشان علی رقم جسارت و شجاعت به بیان مطالب بسیار نقد پذیر بود که خاطره جالبی در مقدمه کتاب آمده که برای اصحاب علم جوان خواندنی است.

مطلع هستم که در حال حاضر چندین پایان نامه ارشد و دکتری، متمرکز بر این کتاب تنظیم شده و توصیه می کنم در این خصوص اساتید محترم در قالب پایان نامه کارشناسی ارشد و دکتری از دانشجویان بخواهند که در بخش های مختلف این کتاب تحقیق و تفصیل کنند.

والسلام علی عباد الله الصالحین

واحد خبر سایت فرقان